In het tweede seizoen van Wie Denk Je Wel Dat Je Bent? onderzoekt Joep van Deudekom samen met Rob Urgert wat groepen met grote tegenstellingen van elkaar kunnen leren.
Waarom liet het tweede seizoen zo lang op zich wachten?
“De reacties op het eerste seizoen in maart 2020 waren lovend, maar het antwoord is corona. We hebben zes keer bijna groen licht gekregen om te beginnen, maar telkens kwam er iets tussen. Er was ook ineens geen plek meer in het schema omdat heel veel andere programma’s ook waren opgeschoven. Eerlijk gezegd zakte de moed ons wat in de schoenen. Na de Showcolade blamage heb ik de NPO een mailtje gestuurd met de vraag ‘Wordt het niet weer eens tijd voor een programma met inhoud?’ Dat leek te werken. En omdat we al veel voorwerk hadden gedaan, konden we vrij snel starten.”
Wat is in deze reeks de opzet?
“Iedere aflevering laten we twee totaal verschillende groepen van steeds twintig mensen verschillende experimenten doen. In het eerste seizoen lag de nadruk op de verschillen, nu kijken we juist naar wat ze van elkaar kunnen opsteken. Dat is ontzettend leuk en leerzaam om te zien. In de eerste aflevering onderzoeken we bijvoorbeeld of een chaoot meer levensvreugde heeft dan een perfectionist. Verder geven we onder meer uitsluitsel of sportliefhebbers beter tegen pijn kunnen dan sporthaters en weten we of het klopt dat hondenbezitters sneller een praatje maken met vreemden dan mensen met een kat.”
Was ‘gevaccineerden tegen ongevaccineerden’ een idee geweest?
“Dat is overwogen, maar we hebben in het verleden al gemerkt dat sommige zaken teveel weerstand oproepen. Uiteindelijk maken we een amusementsprogramma. Het was al niet heel gezellig toen we vegetariërs versus vleeseters deden en vaccinaties zijn een nog veel gevoeliger onderwerp. Hoe genuanceerd we dat ook aanpakt, de messen zouden bij voorbaat al geslepen zijn en dan streven we ons doel voorbij.”
Wat maakt Wie Denk Je Wel Dat Je Bent? zo leuk om te maken?
"Het is meer dan alleen amusement. Er is altijd een inhoudelijke bodem, gebaseerd op serieus wetenschappelijk onderzoek. Wij belichten de grappige kanten, maar in de kern klopt het altijd. Ik heb tien jaar voor de klas gestaan; uiteindelijk blijf ik toch de leraar die graag een groep mensen iets vertelt waar ze wat aan hebben. Productioneel en inhoudelijk is het een monsterklus: bij iedere opnamedag doen we acht experimenten. Maar Rob en ik krijgen op alle fronten veel vrijheid van de NTR. Dat maakt dit echt onze droombaan."
Hoe lastig is het om een geschikt experiment te bedenken?
“Behoorlijk. Het moet een interessante onderzoeksvraag zijn die binnen het budget past en die je in een korte tijd gecontroleerd kunt doen met veertig mensen. De meeste experimenten krijgen pas na een keer of vier vorm. En dan moet je ze nog gaan uitvoeren. Bij iedere opnamedag doen we er acht. Dat is enorm hard werken voor ons productieteam. Zeker omdat het allemaal heel nauw luistert.”
In welk opzicht?
“Een experiment begeleiden is lastiger dan het lijkt, zeker omdat we het zo wetenschappelijk mogelijk aanpakken. Rob en ik kunnen niet overal tegelijk bij zijn, dus vertrouwen we op lab-assistenten. Iedereen krijgt vooraf een uitgebreide instructie en er zijn formulieren met uitleg, maar de boel is al meer dan eens mislukt omdat iemand zoiets simpels als het woordje ‘niet’ over het hoofd had gezien.”
Zijn de uitslagen werkelijk wetenschappelijk verantwoord?
“De experimenten zijn zo wetenschappelijk als mogelijk is binnen de tijd en het budget dat we hebben. We zeggen nooit dat wat we doen wetenschap is, maar de uitslagen zijn wel een indicatie die volwaardig wetenschappelijk onderzoek bevestigt of kan uitnodigen tot verder onderzoek. Sowieso staven we de resultaten zoveel mogelijk aan bestaande onderzoeken en is dr. Tila Pronk van Tilburg University aanwezig om duiding te geven.”
Ik moet op de één of andere manier bij jullie programma denken aan De alleskunner, als is dat natuurlijk helemaal geen wetenschap.
"Snap ik. Net als bij ons Instituut beginnen ze met 100 proefpersonen/kandidaten en ze doen daar testjes mee. Productioneel zullen ze tegen dezelfde dingen aanlopen als wij. Een aantal leden van ons team had daar zelfs voor gewerkt, dus die ervaring konden ze gebruiken. Al is ons programma wel wat ingewikkelder omdat het experimenten zijn en geen spelletjes. Maar ik vind het wel een jaloersmakend sterk format omdat het zo’n simpel programma-idee is. Naar aanleiding van De alleskunner doen we dit seizoen een experiment genaamd De nikskunner. Vier groepen, verdeeld in mannelijke en vrouwelijke sportliefhebbers en -haters, doen de meest lullige wedstrijdjes. Wie wint valt af, net zolang tot de grootste verliezer overblijft. We wilden zien wat de impact was van verliezen op het testosteronniveau.”
Staan Rob en jij weleens recht tegenover elkaar?
“Oh, regelmatig. We hebben heel veel lange, best wel felle discussies over zo’n beetje alles in dit programma. Van het bedenken van de experimenten tot de eindmontage. Maar op de een of andere manier komen we altijd uit op het punt dat we er allemaal achterstaan.”
Is er meer druk om te presteren als je primetime op NPO 1 zit?
“Zondagavond 21.30 uur is natuurlijk een gedroomd tijdstip. Je volgt het grote amusement en er is op andere zenders relatief weinig concurrentie. Maar ik voel helemaal geen druk om te moeten scoren. Ik doe dingen met plezier en ben tevreden met het eindresultaat maar ik hang er niet alles aan op. Als blijkt dat het niet aanslaat, dan gaan we gewoon wat anders doen. Het is natuurlijk wel leuk als het wél goed gaat, haha”.
Wie Denk Je Wel Dat Je Bent? is elke zondag om 21:30 uur te zien op NPO 1.
