Sinterklaas... Hoe het allemaal begon

6 november 2012 14:15 | overig-tv-nieuws | Door Televizier

De Sint gaat al een behoorlijk tijdje mee. Zijn legende begint in de vierde eeuw na Christus. Toen deed hij meer dan alleen cadeautjes geven, hij wekte doden weer tot leven. 

Sint Nicolaas was in de vierde eeuw na Christus de bisschop van Myra, een plaatsje in Klein-Azië (Turkije). Volgens de legende heeft hij zijn dorp gered van de ondergang nadat de bewoners waren getroffen door honger. Het verhaal gaat ook dat hij drie overleden kinderen weer tot leven heeft gewekt en geschenken en bruidschatten aan arme meisjes heeft gegeven. Zo gooide hij munstukken bij minder bedeelden naar binnen.

Turken

Sommige bronnen vermelden dat hij op 6 december 342 op 82-jarige leeftijd overleed. Toen de moslims het in Myra voor het zeggen kregen, waren de katholieken bang dat zijn graf zou verdwijnen dus werd in 1087 zijn lijk naar het Italiaanse Bari verhuisd. Opmerkelijk is dat Turkije de relieken van Sint Nicolaas terug wil hebben. Volgens de Turken zou Nicolaas nooit hebben verklaard dat hij in Italië begraven wilde worden. Nicolaas leefde en stierf in Turkije en behoort daarom toe aan het Turkse erfgoed. Vooralsnog krijgen de Turken nul op het rekest.

Spanje?

Het is niet duidelijk waarom Sinterklaas, volgens de Nederlandse traditie, vanuit Spanje naar ons land komt. Het is heel goed mogelijk dat deze traditie onze kusten heeft bereikt door het contact met Spaanse zeelieden. Vroeger dreven we veel handel met Spanje. Sterker nog: vrijwel alles uit het zuiden kwam uit Spanje. Bovendien is Bari ooit bezet geweest door de Spanjaarden. Dit alles kan ook verklaren waarom Sint Nicolaas geholpen wordt door zwarte Pieten; de Moren, die oorspronkelijk uit Noord-Afrika kwamen, overheersten in Spanje gedurende enkele eeuwen. Een andere, meer populaire, verklaring dat de pieten zwart zijn, is dat zij zich vaak in schoorstenen begeven en dat ze zich daarna niet schoonmaken.

Gedichten

Sint Nicolaas stond bekend als een beschermheilige van de zwakkeren in de samenleving: armen en vooral kinderen. Zijn legendarische geschenken en bruidschatten aan arme meisjes heeft geleid tot de traditie van het geven van cadeautjes aan kinderen op de vooravond van zijn sterfdag, op 5 december, nu zijn feestdag. Op pakjesavond delen we niet alleen kadootjes uit, maar schrijven we elkaar uit naam van de Sint gedichten. Sint Nicolaas was ten slotte een eerlijke en rechtvaardige man die precies wist wat er onder de bevolking speelde.

Jan Schenkman

Tot slot mag in dit verhaal ook de naam van Jan Schenkman niet onvermeld blijven. Deze onderwijzer schreef in 1850 een prentenboekje over Sinterklaas die samen met Zwarte Piet langs de huizen gaat door met zijn paard over de daken te rijden en kadootjes door de schoorsteen laat glijden. Ook introduceerde Schenkman de stoomboot waarmee de Sint uit Spanje kwam. 

Meer over