1. Gebruik een creditcard
Internetfraude kan iedereen overkomen. Zelfs techjournalist Daniël Verlaan werd twee jaar geleden slachtoffer. “Ik bestelde online een mooi zoutpotje. Korte tijd later haalden cybercriminelen mijn hele creditcardrekening leeg. Gelukkig kostte me dat niets, want creditcardmaatschappijen betalen dat terug. Dat is echt een goede tip voor wie een webshop niet helemaal vertrouwt: betaal met een creditcard. Zo’n kaart kost wat, maar daar staat tegenover dat het veel makkelijker is om je geld terug te krijgen als je wordt opgelicht.”
2. Updates zijn belangrijk
Verlaan benadrukt hoe belangrijk het is updates te installeren voor het besturingssysteem en de programma’s (apps) op telefoons of computers. Liefst wekelijks, maar anders minimaal maandelijks. “Superbelangrijk. Ik snap dat mensen het vervelend vinden dat apps er na een update soms anders uitzien of nieuwe functies hebben waar ze niet op zitten te wachten. De updates doen meer dan dat: ze dichten softwaregaten die criminelen kunnen gebruiken om in te breken in je apparaten. Wie ze niet downloadt, is echt een makkelijke prooi.”
3. Gebruik je telefoon
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is een smartphone veiliger dan een laptop of gewone computer. “Telefoons met de nieuwste software zijn hartstikke veilig, echt waar. Met name voor bankzaken of andere belangrijke dingen raad ik aan een smartphone te gebruiken. “
4. Bewerk vertrouwelijke documenten
Het gebeurt iedereen wel eens: een bedrijf of organisatie die om een kopie van een identiteitsbewijs vraagt. Het is belangrijk daar voorzichtig mee om te gaan; en paspoort of ID-kaart is soms nog jaren geldig en een kopie kan al die tijd gebruikt worden voor identiteitsfraude.
“Ik bewerk mijn paspoort of rijbewijs altijd met KopieID, een gratis app van de overheid waarmee je een foto van je identiteitsbewijs maakt. Vervolgens kun je alles wat niet nodig is zwartmaken. Meestal streep ik alles weg behalve mijn naam, mijn geboortedatum en het documentnummer.”
5. Herken phishing
Een van de onderwerpen waaraan Scam Alert: Trap Er Niet In! veel aandacht besteedt, is het herkennen van ‘phishing’: een vorm van internetfraude waarbij criminelen proberen mensen inloggegevens te laten prijsgeven. Dat kan op veel manieren: telefonisch, per e-mail, sms of appbericht, via QR-codes enzovoorts.
Uiteindelijk leiden al die methodes het beoogde slachtoffer naar een nepwebsite. “Phishingsites zien er vaak levensecht uit, maar zijn het niet. Kijk daarom altijd goed in de adresbalk van de webbrowser. De bank ING werkt bijvoorbeeld alleen met het webadres ing.nl. Een phishingsite heeft een adres dat net iets anders is, inlog-ing.nl bijvoorbeeld.
6. Bedenk een lang wachtwoord
Volgens Verlaan gebruiken veel mensen te makkelijke inlogcodes voor hun (online) accounts. Niet voor niets gaf hij zijn boek over cybersecurity de titel Ik weet je wachtwoord. “Voor wachtwoorden geldt: hoe langer hoe beter. Ik raad aan om ze minimaal 16 of 18 tekens lang te maken.
Ook een goede tip: maak er een makkelijk te onthouden zin van, bijvoorbeeld ‘Ik kijk elke week naar Scam Alert: Trap Er Niet In!’ Inclusief spaties, dat kan gewoon. Het is ook echt niet nodig om zo’n sterk wachtwoord elke maand aan te passen.”
Scam Alert: Trap Er Niet In! is vanaf 26 november 2025 iedere woensdag om 20.30 uur te zien bij RTL 5.
