In Jekels Jacht treedt Diederik Jekel in de voetsporen van grote Nederlandse wetenschappers. Om ze beter te leren kennen bootst hij hun experimenten na. “Je ziet hoe ze aan het ploeteren waren.”
Waarom wilde je dit programma maken?
“Ik denk dat weinig mensen weten hoeveel fenomenale wetenschappers Nederland heeft voortgebracht. Bijna iedereen kan vijf bekende voetballers noemen, zelfs mensen die niet van voetbal houden, maar bijna niemand kent vijf beroemde wetenschappers. Dat is jammer, want deze bijzondere en inspirerende mensen hebben niet alleen Nederland maar de wereld veranderd met hun geweldige uitvindingen.”
Je bootst hun experimenten heel precies na.
“Dat wilde ik al jaren een keer doen, en nu kreeg ik de kans. Ik wil vooral begrijpen wat voor soort mensen ze waren. Hoe kwamen ze op hun ideeën, hoe pakten ze het aan met de beperkte middelen die ze in hun tijd hadden?”
Voelt het alsof je zo dichter bij je helden komt?“Absoluut, het is zo leuk om hun aantekeningenboekjes te lezen. Je ziet hoe ze aan het ploeteren waren. Uiteindelijk zijn het allemaal gewone mensen die met vallen en opstaan, maar vooral veel vasthoudendheid iets hebben bereikt. Antoni van Leeuwenhoek, de uitvinder van de microscoop, was bijvoorbeeld vooral handig. Hij heeft vijftig jaar aan zijn uitvinding geknutseld. Dankzij deze brillenmaker uit Middelburg kwam opeens het besef dat er overal om ons heen kleine wriemelende dingetjes bestaan. Er ging een heel nieuwe wereld open.”
De eerste aflevering gaat over Christophorus Buys Ballot en het dopplereffect. Wat is dat ook alweer?
“Het dopplereffect is het fenomeen dat de toonhoogte van een voorbijgaande ambulance eerst omhooggaat en dan omlaag. Buys Ballot bewees het bestaan van dit effect in 1845 door een trompettist op een rijdende stoomtrein te zetten. Dat hij dat toen al deed is bijzonder, want er was nog bijna geen voertuig dat snel ging. De stoomtrein bestond net tien jaar.”
Lees ook: Diederik Jekel herhaalt het dopplereffect
Het kost aardig wat moeite om dat experiment na te bootsen.
“Voor Buys Ballot was het zijn levenswerk. Ik heb natuurlijk een beperkte tijd waarin ik de experimenten zo natuurgetrouw mogelijk probeer na te doen. Daarnaast zijn er allerlei veiligheidsaspecten waar je in deze tijd rekening mee moet houden. Sommige dingen kunnen gewoon niet meer. Zo zijn alle treinsporen nu vreselijk druk, we moesten dus eerst op zoek naar een verlaten tracé en dat was nog maar het begin.”
Wat is het mafste dat je hebt gedaan voor deze serie?
“In een zelfgebouwde onderzeeboot onder water gaan. Dat zie je in aflevering zes. De uitvinder was Cornelis Drebbel. Op acht kilometer van waar hij woonde bouwen mbo’ers scheepsbouw zijn uitvinding na. Wat ik ook leuk vind aan die aflevering: die jongeren laten zien hoe belangrijk het is om een ambacht te leren. Het doet je beseffen dat we zeker ook jongens en meiden nodig hebben die dingen kunnen maken.”
Jekels Jacht is vanaf zaterdag 5 februari wekelijks om 19:50 uur op NPO2.
