Deze gewoonte, bekend als second-screen kijken, is een onlosmakelijk onderdeel geworden van het moderne kijkgedrag. Het bepaalt hoe het publiek met programma’s omgaat, hoe zenders content maken en hoe adverteerders proberen aandacht vast te houden.
Van Achtergrondgeluid tot Multi-Tasking
Televisie vroeg ooit om volledige aandacht, maar die tijd is voorbij. Vandaag deelt de tv het podium met de digitale wereld: smartphones trillen met berichten, tablets laten social feeds zien en andere apparaten concurreren om aandacht terwijl programma’s op het grote scherm draaien. Deze verschuiving heeft televisie niet vervangen, maar wel veranderd hoe we ermee omgaan, waarbij geconcentreerd kijken wordt gecombineerd met parallelle digitale activiteit.
In Nederland wordt ongeveer 65% van de kijktijd puur aan televisie besteed, zonder multitasking. Dat betekent dat 35% van het tv-kijken in Nederlandse huishoudens samengaat met andere activiteiten. Second-screen gewoontes zijn dus diep verweven met het dagelijks leven. Veel van die activiteiten zijn koken, huishoudelijke klusjes, scrollen op sociale media en mobiele games spelen.
Sommige kijkers wenden zich zelfs tot de beste online gokkasten Nederlands, die toegang bieden tot duizenden slot titels met hoge RTP-percentages, snelle uitbetalingen en royale extra’s zoals welkomstbonussen, free spins en cashback-acties. Deze korte momenten van entertainment passen perfect in de periodes waarin de televisie meer achtergrondgeluid is dan hoofdzaak.
Sociale Media als Metgezel van TV
Een van de sterkste drijfveren achter second-screen gewoontes is sociale media tijdens het tv-kijken. Platforms als X (voorheen Twitter), Instagram en TikTok fungeren als live metgezellen van programma’s. Kijkers delen reacties in real time, doen mee aan trending gesprekken en volgen hashtags die bij het programma horen. Realityshows profiteren hiervan omdat stemrondes vaak plaatsvinden via sociale mediaplatforms. Maar ook buiten het stemmen verzamelen fan communities zich rond hun favoriete deelnemers.
Ook live sport floreert in deze digitale buzz, omdat kijkers scheidsrechterbeslissingen bespreken, doelpunten vieren en acties analyseren samen met miljoenen anderen. Awardshows krijgen dezelfde dynamiek, waarbij het publiek commentaar levert op outfits, verrassende winnaars en virale momenten op het podium. Voor veel kijkers is het lezen van reacties net zo vermakelijk als het evenement zelf. Deze directe feedback verandert individueel kijken in een collectieve ervaring, waarbij de woonkamer wordt verbonden met een wereldwijd publiek.
Hoe Content Wordt Vormgegeven
De verschuiving naar multi-screen kijken beïnvloedt inmiddels hoe verhalen worden verteld. Scenarioschrijvers en producenten zijn zich steeds bewuster van de afleiding bij het publiek. Dialogen worden directer geschreven, verhaalmomenten volgen elkaar sneller op en visuele aanwijzingen worden benadrukt zodat kijkers weer makkelijk kunnen aanhaken.
Dit heeft geleid tot een sterkere nadruk op visuele storytelling, waarbij opvallende beelden, expressief acteerwerk en duidelijke overgangsscènes het verhaal blijven voortstuwen. Hetzelfde geldt in de marketingwereld, waar pakkende visuals en bondige boodschappen noodzakelijk zijn om aandacht vast te houden over meerdere platforms. Streamingdiensten hebben zelfs geëxperimenteerd met afleveringen die specifiek zijn ontworpen om interessant te blijven, ondanks afleiding. Deze aanpassing is subtiel maar krachtig, en laat zien hoe diep second-screen gewoontes zijn doorgedrongen in de televisie zelf.
Nieuwe Kansen voor Betrokkenheid
Second-screen kijken is niet alleen een uitdaging, maar ook een kans. Zenders en adverteerders spelen hierop in met companion apps, interactieve polls en QR-code campagnes. Deze tools moedigen kijkers aan om actief deel te nemen in plaats van passief te kijken. Stemmen op deelnemers, het voorspellen van uitslagen of het ontgrendelen van exclusieve behind-the-scenes clips maakt de ervaring meeslepender.
Voor adverteerders is dit een mogelijkheid om consumenten direct te bereiken op het moment dat ze het meest betrokken zijn. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer driekwart van de kijkers sociale media gebruikt tijdens het tv-kijken, en wereldwijd loopt second-screen gebruik op tot 88%. Met het publiek dat zijn aandacht al over meerdere schermen verdeelt, kunnen campagnes die hierop inspelen veel sterker binnenkomen.
Balans tussen Focus en Afleiding
Niet iedereen ziet second-screening als iets positiefs. Critici stellen dat het de aandacht versnippert en de intensiteit van tv-verhalen vermindert. Belangrijke verhaallijnen of subtiel acteerwerk kunnen worden gemist wanneer de ogen op een kleiner scherm gericht zijn. Aan de andere kant vinden voorstanders dat het juist past bij het moderne leven, waarin constante verbinding vanzelfsprekend voelt.
Het kan zelfs meer focus brengen, bijvoorbeeld door via een tablet castdetails op te zoeken, statistieken te volgen tijdens een sportwedstrijd of commentaar te lezen dat een verhaallijn verdiept. De balans tussen afleiding en verrijking hangt af van hoe elke kijker ervoor kiest te kijken.
De Toekomst van Kijken
Terwijl televisie zich verder ontwikkelt naast digitale media, zal second-screen gedrag niet verdwijnen. Integendeel, het zal alleen sterker worden naarmate apparaten sneller en beter geïntegreerd raken. Augmented reality functies, gesynchroniseerde notificaties en verbeterde streamingplatforms zullen het schakelen tussen tv en telefoon nog vloeiender maken. De vraag is niet of kijkers meerdere schermen zullen blijven gebruiken, maar hoe de industrie verhalen boeiend houdt in een landschap van verdeelde aandacht.
Conclusie
De opkomst van second-screen kijken markeert een van de grootste verschuivingen in de televisiegeschiedenis. Wat begon als af en toe je telefoon gebruiken tijdens een programma, is nu de dominante manier geworden waarop veel mensen entertainment ervaren. Met een aanzienlijk deel van de Nederlandse kijkers dat aandacht verdeelt tussen tv en andere apparaten, hebben omroepen en adverteerders hun aanpak moeten herzien.
Second-screening mag dan de aandacht opsplitsen, maar het creëert ook nieuwe mogelijkheden voor participatie, verbinding en creativiteit. Uiteindelijk staat het televisiescherm niet meer alleen, maar deelt het het podium met de digitale apparaten die vaste metgezellen zijn geworden.
