Over het teruggeven van kunst en ons koloniale verleden

Erik Dijkstra onderzoekt de pijnlijke geschiedenis van gestolen kunstwerken in vierdelige serie 'Roofkunst'

8 mei 2023 12:44 | serie | Door Tessa Kok

© Hazazah/BNNVARA

Erik Dijkstra gaat in de nieuwe documentaireserie Roofkunst op zoek naar de herkomst van kunstvoorwerpen, die vaak onder dubieuze omstandigheden in een Europees museum terechtgekomen zijn. De serie bestaat uit vier afleveringen. In iedere uitzending staat één kunstobject centraal.

Gestolen kunstwerken

In de documentaireserie Roofkunst, die geregisseerd is door Hans Pool, onderzoekt Erik Dijkstra hoe het zit met kunstvoorwerpen die tijdens de koloniale overheersing geroofd zijn. Hij gaat op zoek naar de omstreden herkomst van verschillende kunststukken en ontdekt of wat in die tijd legitiem leek, ook nog past in ons huidige tijdsgewricht.

Een voorbeeld daarvan is de diamant van Banjarmasin, die in 1859 meegenomen werd door Nederlandse troepen toen zij met geweld de stad overnamen. Dat kunstobject is nu onderdeel van een vaste collectie van het Rijksmuseum. Waarom is dat het geval? Dijkstra gaat in de serie op zoek naar antwoorden.

Kunstobjecten

In iedere aflevering staat één kunstobject centraal, dat momenteel in een Europees museum ligt en daar vaak onder dubieuze omstandigheden beland is. In de eerste uitzending reist Dijkstra naar Indonesië om het verhaal van de diamant van Banjarmasin te onderzoeken. Dat doet hij onder andere door mogelijke erfgenamen te spreken.

In de docuserie komt ook de verenkroon van Moctezuma aan bod, die momenteel in Wenen te bewonderen is in plaats van in Mexico. Ook gaat Erik na of het de Chinese overheid gaat lukken om de pronkstukken uit het Zomerpaleis weer bij elkaar te brengen. In de docuserie zien kijkers bovendien waarom één specifieke schat van Benin niet is teruggegeven en waarom het museum in Parijs, waar dit levensgrote ijzeren beeld van een god te zien is, zo geheimzinnig doet over dat kunststuk. In de serie probeert Dijkstra te achterhalen of het niet tijd wordt om de objecten terug te geven of dat het ingewikkelder is dan op het eerste gezicht lijkt.

Over de serie laat Erik zelf het volgende uit: 'Roofkunst gaat niet alleen over het teruggeven van kunst, het gaat ook over de krampachtige manier waarop wij omgaan met ons koloniale verleden. Dat maakt deze serie urgenter dan ooit.’

Vierdelige serie

In 2021 was Erik Dijkstra ook met de serie Roofkunst op de buis te zien, die destijds uit acht afleveringen bestond. Ditmaal zijn er vier afleveringen te zien. Je ziet de documentaireserie vanaf 26 mei iedere vrijdag om 22:20 uur bij BNNVARA op NPO 2. 

Meer over