35 jaar GTST… Officieel is het pas op 1 oktober van dit jaar zover, maar de makers begonnen het feestje al aan de start van het seizoen. Er keerden heel wat oude bekenden terug om de boel voor korte of langere termijn op te schudden.
Aftellen tot Katja
Het begon bescheiden met een korte comeback van Bartho Braat als Jef Alberts. Die was juist weer de grote afwezige toen Laura haar verjaardag vierde, maar zijn broer Robert (Wilbert Gieske) kwam om die reden een paar dagen langs en ook Soy Kroon stuurde een videoboodschapje als Sil. Linda kreeg visite van Sam Dekker (Stijn Fransen), maar dat werd al snel slaande ruzie.
Julian verwelkomde zoon Steef die zijn wereldreis vroegtijdig afbrak en kort daarna stond ook zijn jongste dochter Demi weer op de stoep. De grootse terugkeer was toch die van Katja Schuurman. Fans keken er al maanden reikhalzend naar uit en het begon veelbelovend toen Jessica Harmsen op haar motor Meerdijk binnenreed alsof de tijd had stilgestaan.
Het bleek een kort maar krachtig bezoekje: na een maand en een handjevol afleveringen vertrok de hese krullenbol weer. Maar niet voordat Jessica onthulde dat ze zwanger was van Julian toen ze 25 jaar geleden uit elkaar gingen. Hun dochter Bizou was mama gevolgd naar Meerdijk en besloot daar te blijven om zichzelf te vinden.
Pijnlijke leegloop
Julian kon best een nieuwe oudste dochter gebruiken, want hij moest ook al afscheid nemen van Merel. Actrice Sophie Bouquet vond de tijd rijp haar vleugels uit te slaan. Merel Verduyn ging in Frankrijk aan de slag bij Interpol en daarmee verloor de serie opnieuw een centraal figuur.
Het vertrek van Bertrie Wierenga was een minstens zo grote aderlating: de cliffhanger van 2024 draaide grotendeels om het feit dat Shanti niet wist of ze zwanger was van Rik of Richard. Een droomscenario voor iedere soapschrijver dat een nachtmerrie werd toen de actrice zelf zwanger bleek en vroegtijdig stopte.
De verhaallijn beleefde een vroegtijdige apotheose die eindigde met het vertrek van Shanti. Ze keerde pas in de cliffhangerweek met kinderwagen en al terug… Maar wel als recast: Bertrie wilde alleen parttime door maar dat was niet haalbaar. Haar rol werd overgenomen door Jolijn Henneman.
Nog een nieuw gezicht voor een bekende rol is Leandro Ceder als vervanger voor Everon Jackson Hooi. Na bijna twintig jaar onafgebroken in Meerdijk was Hooi toe aan een break: in de serie verdween Bing naar Barcelona om zoontje Manu te begeleiden.
Maar het liep allemaal anders: vlak voordat Hooi weer terug werd verwacht op de set scheurde hij de spieren van zijn triceps af waardoor hij weken langer in de lappenmand lag. Leandro nam de rol moeiteloos over, maar heeft de ondankbare taak een boegbeeld op te volgen en blijft voor nu nog wat op de vlakte.
Tussen de bedrijven door was het een komen en gaan van personages die niet tot
nauwelijks indruk maakten.
Het lijstje is imposant en deprimerend lang: Laura’s louche helper Bart, Nina’s
eigenzinnige assistent Spijker, schoonmaakgek Mila, Ludo’s klagende client
Joris, Luuks ex Benthe, drogist Yu Wan...
*haalt adem*
...Henks nieuwe liefje Elly, de dementerende oproerkraaier Elizabeth, Nola's beste vriendin Chanel, Manu's vriendinnetje Lieke, Demi’s vriendinnen op de verpleegkundigen opleiding… En nog vele anderen. De schrijvers verzonnen de nieuwe gezichten waar je bijstond, maar niemand bleef lang hangen of plakken.
Hoogtepunt van het seizoen
Vlak voor de zomercliff van 2024 werd duidelijk dat Nola leed aan acute leukemie. De impact van de diagnose, haar behandeling en de wijze waarop zij en het hele gezin leefden tussen hoop en vrees maakte veel indruk.
Het moment dat Nola na de zoveelste chemokuur met tranen in de ogen vroeg of Nina haar hoofd kaal wilde scheren liet niemand onberoerd. Het is zware kost voor actrice Noa Jacobus die bewees dat ze vaardig en geloofwaardig de meest intense emoties kan spelen.
Dieptepunt van het seizoen
Dat maakt het dieptepunt des te schrijnender: de schrijvers meenden dat No(l)a na de leukemielijn wel wat luchtigers had verdiend… Geen slecht idee, helaas leidde dat tot de driehoeksverhouding tussen haar, Troj, Steef en hun vlogavonturen. In 2019 vonden kijkers het al een vreselijk idee toen Valentijn en Rover het probeerden, zes jaar later werd het nog steeds niet gewaardeerd.
Wekenlang gingen de drie tieners met hun telefoon in de aanslag door Meerdijk. Ze bedachten filmpjes, babbelden livestreams vol en waren het uithangbord voor snoepjesmerk LoffeeToffee. Het was langdradig, pijnlijk en… vet cringe. Niet mijn woorden, maar wat acteurs Noa Jacobus, Ingmar van den Broek en Mingus Claessen letterlijk zeiden toen ze hun beklag deden bij de schrijvers.
De vloglijn werd zo snel als kon afgekapt, maar veel van de goodwill die Nola had opgebouwd was wel verdwenen. Nola is nu weer het verwende prinsesje dat met Steef hokt, een personage dat er dit seizoen overigens evenmin sympathieker op is geworden.
Troj is sinds het einde van zijn relatie met Nola een soort wees: hij duikt in iedere verhaallijn op om met gereedschapskist of skateboard vriendelijk te knikken en alles te eten wat los en vast zit. Het personage verdient een betere lijn... voordat hij zelf aan de lijn moet gaan doen.
Meest overbodige moment
Met pijn in ’t hart, maar niet zoveel pijn als Julian, de 7000e aflevering. Driekwart van deze mijlpaal was een bizarre droom van Julian die met ernstige hartproblemen in het ziekenhuis voor zijn leven vocht. Hoe leuk het ook was om de cast zichtbaar schmierend verwrongen versies van zichzelf te zien spelen… dit was vooral kunstzinnig bedoelde overbodigheid.
De gemiste kans
Als we 't toch over overbodig hebben: wat was nu eigenlijk het punt van Rosie? Juliette van Ardenne werd speciaal teruggebracht om haar rol als de criminele Amber nieuw leven in te blazen. Ze had haar leven gebeterd en ging in de trattoria aan het werk waar ze al snel een relatie kreeg met Stefano nadat het stukliep met Merel.
Er was heel wat gedoe om haar zoontje en een voogdijzaak die we geen moment in beeld zagen en toen ze vond dat Stefano wel érg snel huisje, boompje en beestje wilde vertrok ze net zo snel als ze kwam. Hier had zo ontzettend veel meer in gezeten…
De saaiste verhaallijn
Hassan Slaby had het zwaar dit seizoen als Marwan: zijn nieuwe liefje Tamara bleek een juwelendief die maanden undercover in De Rozenboom werkte om een grote kraak te zetten. Onbedoeld werd Marwan medeplichtig toen ze haar slag sloeg.
Hij belandde in de gevangenis met een gebroken hart, schoot zichzelf uit pure wanhoop in zijn been en uiteindelijk verdween Tamara zonder opgaaf van reden. Ze kwam nog wel even terug om het een en ander uit te leggen: buiten beeld en niet aan Marwan, maar aan Merel die er letterlijk en figuurlijk bij de haren werd bijgetrokken toen ze ineens in een geblindeerd busje werd getrokken.
Over uiterst onbevredigend eindes gesproken: Marwan was al jaren gebrouilleerd met zijn vader Sami die naar Marokko was vertrokken. Voordat ze het goed konden maken, stierf Sami geheel onverwacht en buiten beeld, tot verbijstering van acteur Hakim Traidia zelf. Sami’s dood was vast bedoeld als beladen moment voor Marwan, maar hij was drukker met zijn nieuwe job als manager van De Rozenboom en het gerommel met nieuwe huisgenoot Bizou.
De comeback van Demi en hun zoontje Tom maakte het pijnlijk genoeg weinig interessanter. Marwan is druk met zijn job. Maar alle personeelsperikelen over managementstijl, een ideeënbox en een food tour voelen vooral als opvulling.
De grote boze cliff
In de zomercliffweek werd duidelijk dat zo’n beetje alle ellende die de familie Sanders is overkomen het werk was van de wraakzuchtige Valentijn. Zijn vader Nick bleek aan kanker gestorven in de cel en samen met zijn stiefmoeder Henriette Castro, gevangenismaatje Andrea en handlanger Raoul Dieleman probeerde hij af te rekenen met Ludo en de zijnen.
Het feit dat het schrijfteam een grote soapschurk als Nick Sanders ongezien liet sneuvelen zette veel kwaad bloed bij kijkers. In de cliffaflevering kreeg Valentijn uitgebreid de kans uit te leggen hoe hij de boel maandenlang gemanipuleerd had. Helaas bewees deze speech een donkerbruin vermoeden: deze hele verhaallijn was geschreven met Nick in gedachten.
Alleen een vermogend zakenman als Nick Sanders beschikt over de financiële middelen, ervaring en invloed om zo’n grootschalige wraakactie op te zetten en te coördineren. Acteur Christophe Haddad is Vlaams, het hoofdkwartier van Nick Sanders is een Belgisch kasteel… Het lag zo voor de hand.
Hoe perfect was het geweest als niet Nick maar Valentijn was gestorven in het gevang waarna zijn vader zich wilde wreken op Ludo die had beloofd zijn zoon te beschermen? Met Nick in beeld was het veel logischer geweest dat Stefano wekenlang gefolterd is: Nick en Stefano hebben een intense rivaliteit, Valentijn en Stefano kennen elkaar hooguit van een foto.
Voortschrijvend inzicht
Of er veel kans is op verbetering? Hoop doet leven en RTL heeft zoveel vertrouwen in de serie dat het contract eerder dit jaar nog eens met drie seizoenen werd verlengd. Achter de schermen lijkt het echter een stugge, vastgeroeste machine waar maar mondjesmaat aan veranderingen wordt gedaan.
Een groot probleem ligt in het feit dat de schrijvers ruim vijf (!) maanden voorlopen op wat we op televisie zien. Jarenlang was dit hooguit 6 tot 8 weken, maar die aanlooptijd is gegroeid toen de productie begin 2020 maanden stil kwam te liggen tijdens de coronapandemie.
De afgelopen jaren was GTST ook steeds een maand korter op televisie, waardoor het schrijfteam nog meer tijd kreeg vooruit te werken. De gevolgen zijn inmiddels zichtbaar: verhaallijnen die volledig verkeerd vallen kunnen niet zomaar worden afgebroken of afgerond.
Zo zaten kijkers nog weken opgezadeld met de vlogavonturen van Steef, Troj en Nola terwijl al lang en breed duidelijk was dat niemand er op zat te wachten… Zelfs de acteurs niet. Dit bevestigt onbedoeld het beeld dat de makers slecht naar de doelgroep zou luisteren. Feit is dat ze in juli al bezig zijn met de afleveringen van februari… Je verslikt je in die enorme hap tijd.
Hautaine cuisine
De makers vinden namelijk dat ze wél oog en oor voor de kijker hebben. Dat benadrukten creatief producent Idse Grotenhuis en hoofdschrijver Pia Blanco afgelopen juni nog in een interview met het AD waarin ze reageerden op de vele kritiek. Het duo ging door het stof met een duidelijke mea culpa: “We hebben dit jaar iets te veel geëxperimenteerd. Daar trekken we lering uit.”
Maar het is veelzeggend dat Grotenhuis als volgt reageert op het verwijt dat er teveel buiten beeld plaatsvindt: “We vonden het mooi om het een keer op een andere manier te vertellen (…) Dat komt omdat wij ons ook laten inspireren door andere series. Maar het kan dan ook zijn dat mensen zich bekocht voelen. Als je altijd naar de McDonald’s gaat en je krijgt opeens ook haute cuisine? Dan denk je: wat is dit?”
Creatives die hun eigen halfbakken probeersels omschrijven als ‘haute cuisine’ nemen hun doelgroep niet serieus. Een netjes afgerond, logisch verteld verhaal is geen ‘fastfood’. Integendeel, het is de basisvoorwaarde om een voldane kijkervaring te kunnen beleven.
De makers hameren er al jaren op dat GTST geen ‘goedkope soap’ meer is waar de decors harder wiebelen dan het acteerwerk. Nee, de serie is daily drama. Als men de kijker eens half zo serieus nam als de eigen pretenties dan wordt het nog wat.
