In Een Programma over de Jaren Tachtig kijkt Teun van de Keuken met andere ogen naar zijn vormende jaren. ‘Ik lag vaak in mijn bedje met de gedachte: zijn we er morgen nog wel?’
De leukste kijktips
Wayne's World
Star Trek: Picard
“Meestal worden dingen die we al weten opnieuw verteld. Herkauwen vind ik minder interessant dan nieuwe dingen ontdekken. Ik spreek allerlei mensen die een rol speelden in de jaren 80. Dat levert fascinerende verhalen op, vanuit verschillend perspectief, waardoor je een nieuwe blik krijgt op het verleden.”
Wat is de rode draad van de jaren 80?“De Koude Oorlog heeft dat decennium wel echt bepaald. Die woedde in alle hevigheid. In alle vier de afleveringen zie je de politieke onderstroom terug van tegenstellingen tussen Oost en West.”
Wat zien we in de eerste aflevering?“Die gaat over de dreiging van de kernbom. Iedereen herinnert zich de vrolijke zomerhit ‘Vamos à la playa’ van het duo Righeira. Wat niet veel mensen weten is dat dit lied gaat over wat er gebeurt als de bom is gevallen. In de jaren 60 zijn er namelijk echt kernbommen neergekomen op een Spaans strand. En daar zingen ze dus over: als er overal straling is, laten we dan maar naar het strand gaan. Eigenlijk is het dus een cynisch lied.”
Hoe kijk jij terug op de jaren 80?“Ik herinner het me vooral als een grimmige tijd. Ik groeide op in Amsterdam, het was armoedig en vies, er waren veel junks en de kraakbeweging was erg actief. Angst voor de bom speelde enorm. Ik lag vaak in mijn bedje met de gedachte: zijn we er morgen nog wel? Voor deze serie spreek ik onder meer met een man die werd getraind om de bom op Oost-Duitsland te gooien als er oorlog uit zou breken. Het is interessant om te horen hoe hij op die tijd terugkijkt.”
Wat zien we nog meer?“In de vierde aflevering van Een Programma over de Jaren 80 kijken we naar de acties voor Afrika. Band Aid, USA for Africa, Live Aid. Dat hele continent werd over een kam geschoren, iedereen was er arm en zielig, op tv zagen we hongerbuikjes en kinderen met vliegen rond hun ogen. We wisten bijna niets maar er werd wel veel geld opgehaald. Ik spreek met Ethiopiërs die ook zagen hoe cliché onze blik was. Tegelijkertijd waren ze wel blij met de solidariteit uit Europa. Het gekke is: nu is onze kennis over Afrika veel genuanceerder, maar is de solidariteit juist ver te zoeken.”
Is er iets dat je mist uit de jaren 80?“Op den duur wordt alles nostalgie. Je hebt veel Oost-Duitsers die met weemoed terugkijken naar de tijd achter de muur, ‘ostalgie’ noemen ze dat. Dat gevoel herken ik. We hadden weinig in die tijd, maar we waren collectiever ingesteld. Ik liep met mijn linkse ouders mee in de antikernwapendemonstratie, de grootse uit de geschiedenis van Nederland. Dat was wel mooi. Nu is het leven toch een stuk individualistischer.”
Een Programma over de Jaren Tachtig is vanaf zondag 6 maart wekelijks om 21:40 uur te zien op NPO3.
