Noortje Herlaar (32) is de komende weken op zondagavond te zien in twee dramaseries: bij NPO 3 in de realistische advocatenreeks Zuidas en bij RTL 4 in de spannende thrillerserie De 12 van Oldenheim. Reden genoeg voor een interview. “Ik moet me elke keer weer bewijzen naar de buitenwereld toe.”
Tekst: Vanessa Vunderink
Het contrast tussen de twee personages die Noortje Herlaar in deze series speelt, kan bijna niet groter. In De 12 van Oldenheim keert ze als de vrijgevochten Peggy na lange omzwervingen terug naar huis, net op het moment dat de verdwijning van een tienermeisje haar geboortedorp schrikt. Samen met speurder Nasrdin Dchar gaat ze op onderzoek uit. In Zuidas verruilt ze de spijkerbroek en legerkistjes voor een mantelpak en hoge hakken als topadvocate Lavinia Vermeer, werkzaam bij een gerenommeerd advocatenkantoor op de Amsterdamse Zuidas.
Handtastelijke cliënten
Noortje: “Een vrouw met een grenzeloze ambitie. Ze wil zo snel mogelijk partner van de firma worden. Daarvoor is ze bereid lange dagen te maken, maar ze heeft ook een peuter thuis. Dat zorgt voor een worsteling.” Vooral deze serie spreekt tot de verbeelding. Bedacht en geschreven door drie vrouwen die jarenlang zelf op de Zuidas hebben gewerkt, krijgen we hierin een realistisch kijkje in een wereld die draait om macht, status, topsalarissen, financiële schandalen, handtastelijke cliënten, nachten doorwerken en uit de hand gelopen kantoorborrels.
Was je bekend met die wereld, voordat je het script kreeg?
“Totaal niet. Dat was voor mij een reden om aan deze serie mee te doen. Het is ontzettend leuk om in een wereld te duiken waar je geen weet van hebt. De taal, kleding en onderlinge omgang is zo anders dan in de acteerwereld.”
Hoe heb je je voorbereid?
“Ik heb geluncht met een groep advocaten van een vergelijkbaar kantoor. Ik dacht nog: wat gaat het er hier gezellig aan toe, heel anders dan in onze serie. Toen bleek dat zij dat normaal nooit doen. De meesten lunchen achter hun bureau, zodat ze ook die uren kunnen declareren. Ze hadden mijn komst aangegrepen om eens samen te eten. Ze vertelden eerlijk over hun onzekerheid, want in hun wereld geldt: je bent zo goed als je laatste zaak. Wat mij vooral opviel, is hoe bevlogen ze allemaal zijn. Die mensen houden oprecht van hun werk, dat vond ik mooi om te zien.”
Wat herken je van jezelf in Lavinia?
“Haar worsteling om een evenwicht te vinden tussen werk en privé. Dat je thuiskomt na een lange dag werken en daar een situatie aantreft die ook zijn aandacht opeist. Dat kan best pittig zijn. Ik denk dat dat voor veel werkende mensen herkenbaar is, dus ook voor mij. Net als Lavinia ben ik best ambitieus en gedreven; ik wil graag in veel mooie producties spelen. Maar dat heeft wel een weerslag op je privéleven. Steeds moet ik afwegen: als ik deze serie of film doe, hoeveel tijd blijft er dan over voor andere dingen, en hoe belangrijk vind ik dat? Het scheelt dat ik geen kinderen heb, waardoor ik makkelijker die keuzes kan maken.”
Zijn er overeenkomsten tussen de advocatenwereld en acteerwereld?
“De onzekerheid. Als je als acteur een nieuw project aangaat, dan wil je daar het uiterste uithalen en hoop je dat het door de buitenwereld gewaardeerd wordt. Bij een case is dat hetzelfde geval; je probeert die zaak zo goed mogelijk op te lossen en geeft daarin de volle honderd procent, maar je begint als het ware elke keer opnieuw. Dat geeft een zekere onzekerheid, maar ook positieve spanning die je bij beide banen goed kan inzetten.”
Als acteur ben je vaak afhankelijk van projecten, waardoor je niet altijd verzekerd bent van werk. Zorgt dat bij jou ook voor onzekerheid?
“Ja, maar minder dan tien jaar geleden. Als beginnend actrice werd ik daar best onrustig van. Je wilt graag werken, laten zien wat je kan, maar hebt nog geen cv waarop je kan terugvallen. Inmiddels zit ik een bevoorrechte positie. Doordat ik zoveel verschillende dingen heb mogen doen weten mensen me te vinden. Dat is heel fijn. Hoewel die onzekerheid nu goed te behappen is, blijft die aanwezig. Ons werk is bijna altijd op projectbasis; twee of drie maanden lang werk je aan een film of serie en vaak is er daarna even niets. Dat blijft spannend. Ik heb nu ook audities lopen, daarbij weet je van te voren dat er elke keer een kans bestaat dat je de rol niet krijgt.”
Hoe ga je daarmee om?
“Ook daarin ben ik rustiger geworden. In plaats van aan mijn kunnen te twijfelen, denk ik nu na een afwijzing: dan was de rol beter geschikt voor iemand anders. Natuurlijk gebeurt het wel eens dat een auditie minder lekker loopt dan gehoopt, maar ik kan dat nu makkelijker naast me neerleggen.”
In de serie zijn advocaten vooral elkaars concurrenten. Is die concurrentiestrijd er ook onder acteurs?
“Welnee! Wat dat betreft is de onderlinge omgang tussen acteurs een stuk warmer. Ik heb zo veel fijne collega’s. Als je een periode lang samen in een productie zit, ben je met z’n allen heel intens met het maakproces betrokken. Dat geeft echt een familiegevoel. Hoewel iedereen daarna zijn eigen weg gaat, kom je elkaar altijd weer tegen. Zo heb ik in het verleden een paar keer met Guy Clemens, die in Zuidas mijn partner speelt, gewerkt. Dat is prettig, want zo leer je elkaar ook als acteur beter kennen. Dat werkt een stuk soepeler. Het is ook leuk om naar elkaars producties te kijken. In die zin vind ik het een heel inspirerende wereld.”
Tijdens de opnames van de film Knielen op een bed violen (2016) werd je verliefd op je tegenspeler Barry Atsma. Hoe is het om een relatie te hebben met iemand die in hetzelfde vak zit?
“Persoonlijk vind ik dat erg prettig. Het zorgt ervoor dat je veel gespreksonderwerpen hebt die je allebei interessant vindt. Als wij naar de bioscoop gaan, kunnen we na afloop van de film daar nog rustig twee uur over napraten. Maar belangrijker nog: we kunnen ons ei bij elkaar kwijt als het om werk gaat. Het is heel fijn als de ander echt begrijpt wat je bedoelt en je daarin kan steunen of helpen. Dat je met elkaar kunt bespreken hoe je een scène aanpakt of dat de ander snapt wat je daarbij voelt, daar put ik veel steun uit.”
Sommige advocaten krijgen te maken met handtastelijke cliënten, zien we in de serie. Dergelijk grensoverschrijdend gedrag komt ook voor in de acteerwereld, zo werd vorig jaar duidelijk tijdens de #metoo-discussie. Hoe kijk jij daar naar?
“Vanzelfsprekend was ik geschokt toen ik over die gebeurtenissen hoorde. Dat slachtoffers hun verhaal durfden te vertellen, vind ik bewonderingswaardig. Daardoor is er een maatschappelijke discussie ontstaan, en daar sta ik alleen maar achter. Wel lijkt het soms haast op een heksenjacht, zonder dat er een eerlijk proces heeft plaatsgevonden. Als je het dan hebt over een serie als Zuidas; over rechtspraak, over hoor- en wederhoor toepassen, over de feiten boven tafel krijgen… dat is in sommige gevallen niet altijd gebeurd.”
