Koos Dobbelsteen is niet meer

Acteur John Leddy op 92-jarige leeftijd overleden

27 december 2022 07:00 | actualiteiten | Door Jef Willemsen

© ANP
John Leddy is op Eerste Kerstdag na een kort ziekbed op 92-jarige leeftijd overleden. Zijn familie maakte de dood van de acteur bekend in een verklaring.

In eerste instantie zou John Leddy helemaal geen acteur worden. Hij studeerde telegrafie en werkte zelfs een tijdje als boekhouder tot hij werd gegrepen door het acteervak. In 1956 studeerde hij af aan de Amsterdamse Toneelschool. 

Televisie

John Leddy was een van de eerste gediplomeerde toneelspelers die het jonge medium televisie omarmde. Al in 1958 maakte hij zijn schermdebuut in de televisiefilm De veroordeelde. Hij was zelfs in 1963 al korte tijd presentator. Voor de KRO leverde hij een bijdrage aan amusementsprogramma TV Dansant. Toch bleef spelen zijn grootste passie. 

Kleine waarheid

In de jaren zestig en zeventig maakte Leddy naam voor zichzelf op televisie in serieuze dramaseries als De glazen stad, Sil de strandjutter en De zaak Sacco en Vanzetti. In 1971 had hij een sleutelrol in het met een Gouden Televizier-Ring bekroonde mini-epos De kleine waarheid. Daarnaast liet hij zich van zijn komische kant zien met rollen in Swiebertje en Pommetje Horlepiep. 

John Leddy en Willeke Alberti in De Kleine Waarheid
John Leddy en Willeke Alberti in De Kleine Waarheid

Zeg 'ns Aaa

Leddy was 50 toen hij in 1981 begon aan de rol die zijn leven voorgoed zou veranderen. Hij werd gecast als Koos, de man van Mien Dobbelsteen in Zeg 'ns AaaOp papier zouden Koos en Mien bescheiden bijrollen zijn, de comedy zou in de eerste plaats draaien om het samengestelde doktersgezin waar Mien het huishouden deed. Maar kijkers bleken zo gecharmeerd van de chemie tussen Leddy en zijn tv-vrouw Carry Tefsen dat dokter Lydie van der Ploeg (Sjoukje Hooymaayer) en dokter Hans Lansing (Manfred de Graaf) wat naar de achtergrond verdwenen. Zeg 'ns Aaa werd een ensemble komedie die wekelijks door een slordige 5 miljoen kijkers werd gevolgd. Het leverde Leddy en de rest van de cast in 1984 een Gouden Televizier-Ring op.

Kijkers genoten van Koos en Mien
Kijkers genoten van Koos en Mien

Koos Dobbelsteen

Toch werden de verhalen rond Koos en Mien langzaam leidend. Leddy gaf op subtiele wijze invulling aan het personage dat steeds meer te doen kreeg. Koos Dobbelsteen was een eenvoudige arbeider met een groot hart en gouden handjes die zonder zijn vrouw hopeloos verloren zou zijn. Vooral Koos' beste vriend Jopie (Herman Kortekaas) mocht graag misbruik maken van die goedheid. Leddy zorgde er wel voor dat Koos altijd zijn waardigheid behield, hoe sullig hij soms ook kon zijn. Hij was de stabiele factor in het leven van de opvliegerige Mien en was meer dan eens de redder in nood als de hooggeleerde dokters weer eens een heel praktisch probleem hadden.

Koos en Jopie (Herman Kortekaas)
Koos en Jopie (Herman Kortekaas)

Typecasting

Zeg 'ns Aaa zwaaide af in 1993 na maar liefst 212 afleveringen. Daarmee kwam ook een einde aan Koos Dobbelsteen, Leddy keek liever vooruit en bedankte in de jaren die volgen voor de remake en de twee theaterversies van de serie. Hij maakte liever nieuwe dingen, al bleef de schaduw van Koos Dobbelsteen hem nog jarenlang achtervolgen.

Chez Nous

Leddy bleef theater maken en was zelfs op latere leeftijd altijd te porren voor een (gast)rol in films en televisie. In 2013 wist hij te verrassen en ontroeren als homoseksuele bareigenaar Adje in de film Chez Nous, hij dook op in Penoza en Het Sinterklaasjournaal en was met hetzelfde gemak een ondeugende grijzaard in Komt een man bij de dokter als de wijze kastelein Lowietje in Baantjer. 

Volkstuin

Leddy leek lange tijd leeftijdsloos en was tot op het laatst vitaal. Eerder dit jaar haalde hij de krant toen hij op 92-jarige leeftijd besloot na 44 jaar te stoppen met zijn volkstuin. Hij gaf het lapje grond door aan zijn jongste dochter Rixt Leddy, zelf ook actrice. John Leddy laat vrouw Jannig, vijf kinderen en elf kleinkinderen achter. Zijn uitvaart zal in besloten kring plaatsvinden.

Meer over