Na ruim een jaar reizen is Pieter Jan Hagens (61)weer te zien als presentator van EenVandaag en Buitenhof. Samen met zijn vrouw zeilde hij de Atlantische Oceaan over naar Suriname en terug.
Tekst: Ernest Marx
Sinds afgelopen augustus is Pieter Jan Hagens weer aan het werk. Als vanouds presenteert hij EenVandaag en Buitenhof. “Thuis in Amsterdam-Noord kijk ik soms vanaf mijn balkon naar onze zeilboot Lola, die naast onze woonboot in het water ligt. Dan denk ik: zijn we écht met dat bootje de Surinamerivier op gevaren? Hebben we echt duizenden zeemijlen afgelegd en onderweg al die mensen ontmoet? Nu het gewone leven weer bezig is, lijkt onze reis alweer zo ver weg. Dat voelt onwerkelijk. Maar zowel Renske als ik hebben er enorm veel nieuwe energie van gekregen. Het was fantastisch.”
Boot van 10 meter
Tijdens zijn sabbatical van veertien maanden zeilde Pieter Jan samen met zijn vrouw de wereld over in hun zeilboot van ruim 10 meter. Het eerste halfjaar ging de reis vooral zuidwaarts. Van haven naar haven voeren ze langs de Franse kust en via Portugal naar Tenerife. Vervolgens stak het echtpaar vanaf Kaapverdië de Atlantische Oceaan over naar Frans-Guyana en Suriname. Ze zeilden door de Caraïben en reisden daarna in een non-stop zeiltocht van tweeëntwintig dagen van Sint-Maarten naar de Azoren. Via Zuid-Engeland voeren ze vervolgens terug naar huis.
Waarom wilde je die reis maken?
“Ik liep al twintig jaar met het plan rond. Mijn boekenkast staat vol verhalen van zeilers die me altijd enorm hebben gebiologeerd. Ooit zou ik ook zo’n tocht maken. De zee trekt me. Een zeker escapisme speelde ook mee. Ik wilde een jaar lang een totaal ander leven leiden; een tijdje in de huid van een ander kruipen en beslissingen moeten nemen die niet gaan over journalistiek, maar die direct van invloed zijn op mijn eigen welbevinden. Zal het weer omslaan? Vertrekken we vandaag of pas morgen? En ik wilde dit ook per se samen met Renske doen. Het was dus echt een cadeau toen bleek dat onze beide werkgevers ons dit gunden en we na ons grote avontuur gewoon weer terug mochten komen.”
Was Renske vooraf net zo enthousiast over de reis als jij?
“Ik heb haar daarin wel moeten meetrekken. Maar dat was niet moeilijk. Zij reisde op haar 28e eens een jaar lang in haar eentje naar Tibet en China. Ook Renske is avontuurlijk ingesteld. Ze zag nu alleen op tegen het oversteken van die Atlantische Oceaan. Die eerste keer, vanaf Kaapverdië, duurde dertien dagen. Daar waait steeds de passaatwind in je rug dus dat is heel goed te doen.
De terugtocht vanaf Sint-Maarten is een ander verhaal. Dat duurde drie weken en die route is veel onstuimiger. We hebben tot windkracht zeven meegemaakt. Dan wordt je bootje flink heen en weer gesmeten. Dat is afzien. Maar het was een prachtige zeiltocht met overweldigend natuurschoon. Ik zat eens om half zes ’s ochtends met een kopje koffie wakker te worden in de kuip, toen er op anderhalve meter afstand plots een groep orka’s rustig langs de boot zwom. Een absoluut hoogtepunt.”
Tijdens de sabbatical is jullie eerste kleinkind Bobby geboren. Hoe hoorden jullie van die zwangerschap?
“We waren toen even terug in Nederland. Het ging namelijk niet goed met mijn moeder. Ik twijfelde vooraf nog: moesten we überhaupt wel op reis gaan? Zij vond ons avontuur volkomen onverantwoord en onnodig maar ze vond wel dat we het moesten doen. Daar was ze stellig in. Toen ik voor ons vertrek afscheid van haar nam in het verzorgingstehuis, dacht ik nog: misschien zie ik jou nooit meer in levenden lijve. We waren een paar maanden onderweg toen het toch niet goed voelde.
Vanaf de Canarische eilanden kochten we twee retourtickets. Door een merkwaardig toeval belde mijn broer de dag erna: moeder ging achteruit. We hebben samen aan haar sterfbed gezeten en ze herkende ons nog. Dat was heel fijn. Een paar dagen later overleed ze. Bijzonder was dat mijn zoon vervolgens met de mededeling kwam dat er ook een nieuwe generatie op komst was. Onze schoondochter bleek zwanger. Dat was natuurlijk een heel mooie en troostrijke gedachte.”
En dat betekende weer een retourtje Nederland?
“We waren toen al op de terugweg en hebben vanaf de Azoren rond de uitgerekende datum een vlucht geboekt. We kwamen weer precies op tijd, vlak voor de bevalling. Alles is goed gegaan. Na twee weken vlogen we terug naar de Azoren voor de laatste drie weken van onze wereldreis. Die twee ingrijpende gebeurtenissen gaven onze tocht natuurlijk een extra lading. Het zijn belangrijke markeringspunten in je leven. Juist tijdens zo’n reis hadden Renske en ik extra veel tijd om erover te praten en je denkt er natuurlijk ook veel aan terwijl je over die immense oceaan uitkijkt.”
Jullie zijn al dertig jaar bij elkaar. Maar toch: hoe was het om veertien maanden samen op zo’n klein bootje te wonen?
“Vooraf sprak ik wat mannen die zeiden: ‘Zo’n reis lijkt mij ook best leuk hoor, maar om nou een jaar lang met mijn vriendin in zo’n kajuit te moeten zitten…’ Ik verwachtte voor ons geen problemen. Renske en ik hebben bijna nooit ruzies of onderlinge irritaties. Dat scheelt. Ik vind het belangrijk dat we dit avontuur met z’n tweeën hebben beleefd. Het heeft ons nog dichter bij elkaar gebracht.
Maar vergeet niet: je bent niet continu aan het zeilen. Je ontmoet veel anderen die ook op wereldreis zijn en je bezoekt allerlei haventjes met leuke restaurantjes. Er is genoeg afleiding. Maar je bent natuurlijk wel 24 uur per dag samen. Dat ging hartstikke goed. Renske was niet de aanjager van deze reis, maar het eerste wat ze zei toen we weer thuis waren, was: ‘Wanneer gaan we weer?’”
Heeft de reis jou wezenlijk veranderd?
“Ik ben geen ander mens geworden. Maar ik ben wel bepaalde inzichten rijker. Ik weet nu bijvoorbeeld dat ik enorm gelukkig kan zijn terwijl ik in een eenvoudige boot woon, zonder luxe, zonder warm water of douche… We hebben tijdens onze tocht van weinig geld geleefd, op die vliegtickets na, en daar voelden we ons allebei goed bij. Dat vind ik een ontzettend geruststellende gedachte.
Ik vind mijn tv- en radiowerk erg fijn en ik ben blij dat we weer terug zijn bij onze familie en vrienden. Maar ik weet nu dat ik met een totaal ander leven ook heel gelukkig kan zijn. Ik hoop dat ik de ontspanning en het gemak kan vasthouden waarmee je op reis de tijd neemt voor dingen die misschien niet zo belangrijk lijken.”
Wat voor dingen bedoel je?
“Bijvoorbeeld op sociaal vlak. We hebben zoveel mensen ontmoet. Daarmee klets je uitvoerig, je drinkt een biertje of eet samen wat. Ik heb me op reis veel meer opengesteld voor anderen dan ik gewend was. En daar genoot ik van. Ik sta nu in Hilversum ook eindeloos te kletsen bij de koffieautomaat met collega’s die nieuwsgierig zijn naar wat ik heb meegemaakt. Dat vind ik heerlijk.
Terwijl ik vóór dit jaar misschien sneller achter mijn laptop zou zijn gaan zitten om mijn uitzending voor te bereiden. Ik ben daarin nu dus relaxter. Dat slijt vast weer. Maar ik hoop dat gevoel vooral in mijn contact met andere mensen toch nog even te kunnen vasthouden.”
EenVandaag, maandag t/m zaterdag - NPO 1 • 18.15 uur
Buitenhof, zondag - NPO 1 • 12.10 uur
