André van Duin bezong het fenomeen al in 1976, en inmiddels zijn de dagelijkse opstoppingen verveelvoudigd. Ter gelegenheid van de Nationale Filevrije dag op donderdag 9 oktober werd documentairemaker Michiel van Erp gevraagd een portret te maken van mensen in de file. Vanavond een bijzonder portret van twaalf mensen in hun auto.
De leukste kijktips
Matchstick Men
Police Academy 5: Assignment: Miami Beach
''Wat mij vooral benieuwde, was wat er allemaal gebeurde in zo'n file. Als ikzelf in de file sta, kijk ik ook bij de auto naast me naar binnen om te zien wat zich daar afspeelt. Al die dolende zielen op de snelweg. Het lijken een soort eilandjes op zich.''
Filebewoners
''Voor de documentaire hebben we een heleboel mensen in de file gefilmd. Daar zijn er twaalf van overgebleven; zij vormen een dwarsdoorsnede van de filebewoners. Allemaal mensen met hun eigen beslommeringen en dromen, die gemeenschappelijk hebben dat ze in de file staan. De gesprekken met hen zijn de basis van de film en zo is het een soort mozaïek geworden met een verhaallijn.''
Acceptatie
''We hebben eindeloos lang in de file gestaan. Alleen de cameraopbouw in de auto's kostte al een uur, want ik wilde wel dat het er mooi uitzag. Tijdens het draaien merkte ik dat er wel getoeterd wordt en je ziet hier en daar wel mopperende mensen, maar de meeste mensen hebben zich er gewoon bij neergelegd dat ze dagelijks in de file staan.''
Wegdromen
''Wonderlijk genoeg zijn er zelfs mensen die gráág in de file staan, omdat het 't enige moment op de dag is dat ze even alleen zijn. Mensen gebruiken die momenten in de auto vaak om weg te dromen of na te denken. Ze hebben bijvoorbeeld net de hectiek van het gezin verlaten en voordat ze weer tussen hun collega's zitten, gebruiken ze de tijd in de file om dingen op een rijtje te zetten. Ze denken na over hun relatie, over het leven…''
Belachelijk
''Maar ja, als je behoefte hebt aan momenten van rust en tijd voor jezelf, dan kun je toch beter een stuk door het park wandelen. Zonder files zouden veel mensen een uur eerder thuis zijn, maar de file is een onderdeel van hun leven geworden en dat hebben ze gewoon geaccepteerd. Als je de film ziet, komt wel het gevoel bovendrijven dat het ongelooflijke onzin is dat je zo lang in de file staat.''
Mogelijkheden
''Ik denk zeker dat het kan lukken om op 9 oktober voor een filevrije dag te zorgen. Iedereen wijst altijd naar de regering, maar als bedrijven en burgers kun je ook een heleboel doen. Misschien komen we door deze actie wel tot het inzicht dat er meer mogelijk is.''
